Kultura firmy składa się z niepisanych zasad, które mogą zarówno wspierać, jak i prowadzić do wyczerpania. Rozróżnienie zdrowej atmosfery pracy od toksycznej bywa trudne, ale warto znać symptomy. Oto dziesięć oznak toksycznej kultury korporacyjnej oraz sposoby na długoterminowe pozytywne zmiany.
Dziesięć oznak toksycznej kultury
Narcystyczne przywództwo
Narcystyczni liderzy często sami tworzą toksyczną atmosferę, wykorzystując swoją władzę bez odpowiedzialności. Mogą wymagać wysokich standardów od innych, lecz sami ich nie przestrzegają, przechodząc od mikrozarządzania do ogólnej kontroli. To prowadzi do ukrytych konfliktów i braku jasnych oczekiwań dla zespołu.
Obwinianie i zawstydzanie
W toksycznym środowisku krytyka pojawia się częściej niż pozytywne opinie czy konstruktywna informacja zwrotna. Liderzy stosują groźby zamiast wsparcia, a kluczowe decyzje podejmowane są w nieformalnych kręgach, co prowadzi do pasywnego sabotowania przez członków zespołu.
Szkodliwa konkurencja
Kiedy pracownicy rywalizują ze sobą w celu podważenia pozycji kolegów lub działów, a nie dla wspólnego sukcesu, atmosfera staje się toksyczna. Zespoły zapominają, że głównym celem są klienci, a nie wewnętrzna rywalizacja.
Brak równowagi między pracą a życiem prywatnym
Ciągła dostępność i oczekiwanie, że pracownicy będą w kontakcie 24/7, mogą prowadzić do wyczerpania, z jednej strony do pracoholizmu, a z drugiej do absencji lub chorób. Pod presją elastyczność słabnie, a firma może tracić najlepszych specjalistów.
Negatywny wpływ na markę pracodawcy
W toksycznej kulturze pracownicy częściej krytykują firmę zarówno wewnątrz zespołu, jak i na zewnątrz, co szkodzi wizerunkowi marki. Świadczą o tym nieuprzedzone opinie byłych pracowników na portalach z recenzjami o pracy. Im więcej negatywnych opinii, tym mniej utalentowanych nowych pracowników firma może przyciągnąć. Brak personelu prowadzi do obciążenia obecnego zespołu, a biznes wpada w pułapkę.
Niski poziom obsługi klientów
Pracownicy, którzy konkurują ze sobą, są przepracowani i poddani krytyce, wykazują irytację, rozproszenie, niechęć do zgłębiania problemów klientów oraz brak uprzejmości w komunikacji. Jest to bezpośrednie odzwierciedlenie toksycznego środowiska w firmie, które przenika do wszystkich procesów.
Niski poziom inicjatywy
Jeśli pracownicy boją się wyrażać swoje opinie i wykazują więcej obojętności, sygnalizuje to toksyczne środowisko, które tłumi inicjatywę. W rezultacie biznes może nie tylko stracić wyniki, ale również znacząco odstawać od innowacji rynkowych.
Wartości tylko na ścianach
W wielu firmach istnieją spisane wartości, które pozostają jedynie słowami. Ważne jest, aby wartości były przestrzegane w praktyce. W toksycznej kulturze prawdziwe wartości często różnią się od tych pięknie napisanych na ścianach biura. Wartości korporacyjne wyznaczają sposób działania, podejmowania decyzji, komunikacji i zachowania.
Toksyczny nacisk kolegów
Przykładem może być nowy pracownik, który dołącza do zespołu. Kiedy nowicjuszy zaczyna się ograniczać w działaniach i inicjatywach, zmuszając do wolniejszej pracy, to pierwszy znak toksycznego nacisku. Zespół po prostu nie potrzebuje rywalizacji wynikowej.
Brak zaufania
W toksycznym środowisku nikt nikomu nie ufa: pracownicy ograniczają wymianę informacji, by chronić swoje pozycje. Wewnętrzna rywalizacja skupia uwagę na szukaniu winnych, oskarżeniach i krytyce, co rodzi brak zaufania w relacjach między członkami zespołu.
Jakie zmiany warto wprowadzić, aby zmienić kulturę korporacyjną
Po zidentyfikowaniu toksycznej sytuacji, należy krok po kroku wdrażać systemowe działania. Oto kilka strategii, które mogą pomóc:
Ilościowa ocena sytuacji
Określcie skalę toksycznych zachowań za pomocą ankiet pracowników i analizy opinii klientów. Pamiętajcie, że wasz zespół to wasi wewnętrzni klienci, którzy mają potrzeby, problemy, oczekiwania i nastroje.
Nieformalna informacja zwrotna
Dajcie wszystkim członkom zespołu możliwość anonimowego wyrażenia opinii o sytuacji w firmie, aby uniknąć uprzedzeń i strachu przed karą. Wykorzystajcie te informacje maksymalnie efektywnie.
Stwórzcie projekt wprowadzania zmian
Na przykład, zaangażujcie cały zespół w analizę wyników i decyzji dotyczących wdrażania zmian. Potraktujcie ten proces jak projekt z wszystkimi atrybutami (cel, kryteria rezultatu, etapy, odpowiedzialni i terminy). Organizujcie regularne sesje, by analizować postępy, zmiany i trudności oraz ustalać nowe zasady pracy. Często do tego procesu angażuje się zewnętrznych specjalistów, takich jak certyfikowani coachowie zespołowi.
Ignorowanie toksyczności kultury nie sprawi, że ona zniknie. Doświadczenie dużych firm, które stanęły w obliczu kryzysu z powodu toksycznego środowiska, to potwierdza. Jednak zmiana atmosfery jest możliwa – warto zacząć od wsparcia ze strony liderów i wprowadzenia kultury coachingowej, gdzie pracownicy mogą samodzielnie podejmować decyzje i ponosić za nie odpowiedzialność.
Comments